Monumenten

Onderdendam is al rijk aan monumenten, die met een beschermingswaard voor het hele gebied nog beter beschermd kunnen worden. 

Gerechtsgebouw en gevangenis

Adres: Middelstumerweg 1 Onderdendam
Eigenaar: Particulier eigendom
Status: Rijksmonument

Naar gerechtsgebouw en gevangenis

Voormalig café

Adres: Uiterdijk 13 Onderdendam
Status: Onbekend
Bewoners: Particulier eigendom

Hier had de heer Bos een winkel in kruidenierswaren, een cafe en was hij barbier. Hij deed de zaak over aan Herman Brouwer, die was schilder, kruidenier, kastelein en verkocht drank, petroleum en verfwaren. Na Brouwer werd Blauwiekel eigenaar. Het pand werd later voor fl. 2800,- verkocht aan B. Westerhof uit Bedum die het pand verhuurde aan verschillende bewoners.

Vijf Tichelwerkhuisjes

Adres: Winsumerweg 14-20 Onderdendam
Status: Onbekend

De tichelwerkhuisjes hoorden bij de steenfabriek Limborgh Meijer. Vier in het verlengde van de Winsumerweg. Nummer vijf is inmiddels afgebroken. Het eerste huisje, Adres nummer 14 heeft zware aardbevingsschade. [Bron: A.S. Brakema e.a., 2001, Onderdendam. 200 jaar leven met het Nut, Bedum : Profiel Uitgeverij pag.21]

Winsumerweg 12

Adres: Winsumerweg 12 Onderdendam
Status: Karakteristiek pand
Bewoners: Particulier eigendom

Winsumerweg 12 is gebouwd in 1930 in de karakteristieke Amsterdamse School-stijl. Dit is de voormalige directeurswoning van de steenfabriek Limborgh- Meijer.

De kerk

Adres: Bedumerweg 34, Onderdendam
Plaatselijke commissie: Hans Stoelinga
Bouwjaar 1932: Onbekend

Naar de kerk

Scheepsbevrachter

Adres: Uiterdijk 10 Onderdendam
Eigenaar: Particulier eigendom
Status: Onbekend

Naar Scheepsbevrachter

Uiterdijk 24

Korenschipper Teune woonde hier en later zijn zoon. Hij was ook beurtschipper, volgens een lijst uit 1935 vertrok hij iedere dinsdag en vrijdag om 3 uur uit de stad Groningen met grotere stukgoederen, landbouwproducten en zwaar materiaal. Onder hun dekkleden stonden vaak stapels kisten, vaten en zakken. Ook werd het beurtschip vaak ingehuurd bij verhuizingen over langere afstand.

Teune heeft ook een tijdlang samen met Marius Brouwer (1899 – 1976) het vrachtvervoer met de snik naar Groningen verzorgd. Brouwer woonde in die tijd op een woonboot. Het huis is later bewoond door Marius Brouwer, deze heeft ook nog op de melkboot naar Bedum gevaren. Hij vervoerde de bussen met melk van de boeren naar de melkfabriek. Nadat Brouwer was overleden heeft het huis 18 jaar leeg gestaan. In die periode was de woning van K. Nepperus en later van zijn erven. In 1997 is de woning verkocht. Nu wordt de woning weer bewoond en opgeknapt.

Schippersbeurs

Adres: Boterdiep OZ 4, Onderdendam
Eigenaar: Particulier eigendom
Status: Onbekend

Naar Schippersbeurs

Brughuis

Adres: Uiterdijk 1, Onderdendam
Status: Onbekend
Bewoners: Particulier eigendom

Hier stond vroeger de witte brugwachterwoning, deze woning is afgebroken. Er staat inmiddels een nieuw huis. Het huis was eerst van de provincie en later van het waterschap.

Schippersbeurs

Adres: Bedumerweg 22, Onderdendam
Eigenaar: Particulier eigendom
Status: Rijksmonument

Eerst zat de schippersbeurs op Boterdiep OZ nummer 4. De schippersbeurs is later verplaatst naar de Bedumerweg 22. De eerste schippersbeurs is ook gebruik geweest door het Groene Kruis.

Jeneverstokerij bij Nobel

Adres: Boetdiep OZ 2 Onderdendam
Status: Onbekend
Bewoners: Particulier eigendom

Op oude kaarten staat aangegeven dat op deze plaats een jeneverstokerij heeft gestaan. Jenever was in de 19e eeuw het middel waar op de de binnenscheepvaart en trekvaart ‘liep‘.

Kantongerecht

Adres: Bedumerweg 48 Onderdendam
Eigenaar: Particulier eigendom
Status: Karakteristiek pand

Naar kantongerecht

Waterschapshuis

Adres: Bedumerweg 2, Onderdendam
Eigenaar: Groninger Monumentenfonds (sinds 2002)
Huidige huurder: Stichting de Hoven, Zorgketen in Ouderenzorg, Directiekantoor.

Naar Waterschapshuis

Uiterdijk 28

Achter, aan de Achterweg, woonde Hoekstra. Hij had ook een winkeltje aan huis, hij was vertegenwoordiger van insulinde producten (koffie, thee, tabak en suiker e.d.). Jan Zwerver vertelt dat hij als schooljongen voor 2 cent voor Hoekstra boodschappen op Onderwierum bezorgde. Later woonden hier de familie Gerrit Winkel, Lammert en Hennie Groenewold (van 1948 tot 1954), Willem Bodde (leefde van 1896 – 1965), Jan en Rens Visser en Berend en Bregtje Huizinga.

Aan de voorkant woonden Harm Damminga (leefde van 1883 – 1954) en zijn vrouw Biene (Wubbina) Wieringa. Damminga was melkvaarder op de melkboot voor de melkfabriek in Winsum (LYMPF = Leeuwarder IJs Melk Producten Fabriek.) Voor de huidige bewoners de familie Jack Wijkstra woonde hier de familie Eltje Bodde. Bodde heeft de woningen verbouwd tot een woning.

Huis Notaris S. van Meerten

Adres: Middelstumerweg 17 Onderdendam
Eigenaar: Groninger Monumentenfonds (sinds 2002)
Huurder: Stichting de Hoven - Zorgketen in ouderenzorg.

Naar Huis Notaris S. van Meerten

Huis Korpershoek

Eerst vermelde eigenaar in 1803 : Mr. J.R, van Sijssen, de fiscaal ambtenaar van het Openbaar Ministerie van de jurisdictie van het Departement Hunsingo. Het huis had als bijnaam ‘het huis op de bult‘. Voor een aantal autochtone bewoners wordt het tegenwoordig nog steeds ‘Huis Korpershoek‘ genoemd naar de vlieger Toon Korpershoek.

Korpershoek heeft hier in de vijftiger jaren gewoond met zijn eerste echtgenote en vervolgens met Joke de Heer, die vele generaties kleuters in Onderdendam als lerares van de Openbare School heeft opgeleid vanaf de zestiger jaren van de vorige eeuw. Nu in particulier eigendom.

Tweede Schippersbeurs

Adres: Middelstumerweg 11 Onderdendam
Eigenaar: Particulier eigendom
Status: Rijksmonument

Naar Schippersbeurs

Hervormde kerk

Adres: Bedumerweg 15 Onderdendam
Bouwjaar: 1840
Status: Rijksmonument

Naar hervormde kerk

Joodse wolhandel

Het huis is gebouwd door een joodse wolhandelaar de heer Dirkesen. Hij was schapenscheerder en handelde in wol. De wol werd opgeslagen en buitenlangs via een katrol het dakkapel in getakeld. De wol verkocht hij door aan grote spinnerijen.

De vrouw van de wolhandelaar ging met manufacturen langs de deuren. Ook woonden hier S. Huizinga, Tilia Huizinga, weduwe Visser en F. Moorlag, die het pand verkocht aan B. Westerhof die de woning verhuurde aan R. de Wilde, Jan Smeltekop (kunstschilder) en verkocht het later door aan de huidige eigenaren.

Bakkerij en winkel

Adres: Uiterdijk 15 Onderdendam
Eigenaar: Particulier eigendom
Status: Karakteristiek pand

Naar bakkerij en winkel